In de zomer vinden veel menseen het gezellig om de barbecue of een vuurkorf aan te steken. In de winter brandt vaak een houtkachel of open haard voor de sfeer of om het huis te verwarmen. Hout stoken is niet alleen gezellig. Het is ook schadelijk voor onze gezondheid en het milieu. Lees hieronder welke gezondheidseffecten het stoken van hout kan veroorzaken. We geven ook tips om overlast door houtstook te beperken.

Welke gezondheidsrisico’s heeft het stoken van hout?

Stoken van hout is ongezond voor jou en je omgeving. Er komen schadelijke stoffen vrij zoals fijnstof, koolwaterstoffen en koolmonoxide. Houtrook is ongezond voor iedereen. Vooral kinderen, ouderen en mensen met een longziekte of hart- en vaatziekten zijn extra kwetsbaar.

Naast last van de geur van houtstook kunnen mensen ook andere klachten hebben. Houtrook bevat kankerverwekkende stoffen. Je kunt last hebben van hoesten, benauwdheid en kortademigheid. Mensen met een verminderde gezondheid kunnen meer medicijnen nodig hebben.

Hoeveel iemand last heeft van de rook hangt af van:

  • De hoeveelheid rook die je inademt.
  • Hoe lang en hoe vaak je de rook inademt.
  • Hoe gezond je bent.
  • Welke stoffen er precies in de rook zitten.

Wil je meer weten over de gezondheidsgevolgen van houtrook? Kijk dan op de website van de GGD: ggdleefomgeving.nl/overlast/houtrook.

Tips voor verstandig hout stoken

1. Laat de houtkachel, pelletkachel of open haard uit bij windstil of mistig weer.

Op zulke dagen blijft de rook hangen en veroorzaak de rook meer overlast. Kijk daarom altijd op de Stookwijzer voordat je gaat stoken en stook niet bij een stookalert.

2. Stook alleen droog hout.

Vochtig hout brandt niet goed en geeft extra rook en fijnstof. Zelf hout hakken? Droog het hout minstens 2 jaar. Het hout is droog als het gebarsten is of als de bast loslaat. Gebruik een vochtmeter om te meten of het hout een vochtigheidsgehalte tussen 15 en 20% heeft.

3. Stook geen geverfd of geïmpregneerd hout.

Bij de verbranding van geverfd of geïmpregneerd hout komen zware metalen vrij. Het is daarom verboden om bewerkt hout te verbranden. Ook (spaan)plaat en laminaatvloeren horen niet in de houtkachel. Stook ook geen papier en karton. Het geeft veel rook en vliegas en is daarom zelfs verboden als brandstof.

4. Volg de instructies van je houtkachel.

De manier van ontsteken van de kachel is van grote invloed op hoeveel schadelijke stoffen de kachel uitstoot. Dit kan per toestel verschillen. Volg daarom altijd de instructies bij de kachel of haard voor het vullen en aansteken van het vuur.

5. Laat de schoorsteen minstens één keer per jaar goed vegen.

Dit is ook een stuk veiliger: je hebt dan minder kans op een schoorsteenbrand.

6. Zorg voor volledige luchttoevoer.

Het hout kan dan beter verbranden waardoor je minder schadelijke stoffen hebt zoals fijnstof en koolmonoxide. Laat het vuur niet 'smoren'; het hout verbrandt dan niet volledig waardoor er meer schadelijke stoffen ontstaan.

7. Houd ventilatieroosters tijdens het stoken open (of zet een raampje open).

Vooral bij oudere kachels is het belangrijk dat het vuur lucht kan aantrekken, zodat de rook via de schoorsteen kan worden afgevoerd en er geen schadelijke stoffen blijven hangen.

8. Controleer regelmatig of je goed stookt.

Een goed vuur heeft gele, gelijkmatige vlammen en er komt bijna geen rook uit de schoorsteen. Oranje vlammen en donkere rook geven aan dat de verbranding niet goed is: zorg dan voor meer luchtaanvoer. Zorg voor voldoende frisse lucht in de ruimte waar gestookt wordt. 

Alternatieven voor houtstook

  • Wil je een open haard of houtkachel aanschaffen? Kijk dan eerst naar andere manieren om je woning te verwarmen of warm te houden, bijvoorbeeld met een infrarood paneel of elektrisch warmtekussen. Voor de sfeer kun je bijvoorbeeld ook een elektrische houtkachel kopen.
  • Bij een barbecue op houtskool of briketten komt rook vrij die schadelijk is voor de gezondheid. Elektrische barbecues, gasbarbecues en zonbarbecues hebben dit nadeel niet. Barbecueën op gas, zon of elektriciteit is gezonder en geeft minder overlast.
  • Vuurpotten zijn een aantrekkelijk alternatief voor wie weinig luchtvervuiling en stank wil veroorzaken. De brandstof is een gel die meestal bestaat uit alcohol, water en een bindmiddel. 

Wat kan ik doen bij overlast?

Je kunt het beste met je buren in gesprek gaan en vertellen dat je last hebt van de rook. Heel vaak zijn ze zich niet bewust van de overlast. Door erover te praten wordt het makkelijker om samen een oplossing te bedenken. Als je er samen niet uitkomt, kun je je klacht melden bij de gemeente of via de Stookwijzer.